-
1 шуның белән бергә
= шуның белән беррәттән прито́м, при э́том, причём, наряду́; вме́сте с тем, вме́сте с э́тим, вме́сте с ним; та́к же, в то́ же вре́мя -
2 бергә
нареч.1) вме́стеялга бергә бару — пое́хать на о́тдых вме́сте
барысын бергә туплау — собра́ть (сосредото́чить) всё вме́сте (в одно́ ме́сто)
бергә яшәү, бергә эшләү — жить и рабо́тать вме́сте
2) вме́сте, совме́стно; сообща́, заодно́, вку́пе уст.хатны бергә язу — написа́ть письмо́ вме́сте
тикшеренү эшләрен бергә алып бару — вести́ иссле́довательские рабо́ты совме́стно
бергә эш итү — де́йствовать вку́пе (заодно́)
3) сли́тно, вме́стебергә язу — писа́ть сли́тно
4) в сочетании с послелогом белән вме́сте с тем; одновре́ме́нно, в то́ же вре́мяул заводта эшләү белән бергә кичке мәктәптә дә укыды — рабо́тая на заво́де, он одновре́ме́нно учи́лся и в вече́рней шко́ле
•- бергә укучы
- бергә эчеп йөрүче••бергә булсын! — дай Бог, вме́сте!
-
3 бергә-бер
нареч.; разг.1) баш на ба́ш, шту́ка за шту́кукавынның бәясе карбыз белән бергә-бер — цена́ ды́ни - баш на ба́ш с арбу́зом
2) оди́н на оди́н, наедине́бергә-бер сөйләшү — поговори́ть оди́н на оди́н
бергә-бер калу — оста́ться наедине́
3) редко точь-в-то́чь, одина́ковый, похо́жийбер караганда, бу атлар бөтенесе бергә-бер төсле — на пе́рвый взгля́д, э́ти ко́ни все одина́ковы
4) см. бермә-бер 2)сөт бергә-бер артты — надо́и молока́ повы́сились вдво́е
-
4 бергәлек
сущ.1) о́бщность, еди́нство; совме́стностьтел бергәлеге — о́бщность языка́
мәдәният бергәлеге — о́бщность культу́ры
гореф-гадәтләр бергәлеге — о́бщность обы́чаев
тормыш бергәлеге — совме́стность жи́зни
карашлар бергәлеге — еди́нство взгля́дов
2) дру́жба, единоду́шие, согла́сие; сплочённостьбергәлеккә ант итү — дать кля́тву дружи́ть
бергәлеккә ни җитә — что лу́чше дру́жбы (согла́сия, сплочённости)
3) те́сная связь; союзколхозчылар белән галимнәрнең бергәлеге — те́сная связь колхо́зников и учёных (с учёными)
Язучылар бергәлеге — Союз писа́телей; см. тж. берлек
-
5 шуның белән беррәттән
-
6 вместе с тем
-
7 и
I союз1) соед. һәм; белән; вә2) против. ( однако) һәм, ләкин, әмма; шулай давсадники скрылись, и никто этого не заметил — атлылар күздән югалдылар, ләкин моны беркем дә күрмәде
3) присоед. да, та4) перечисл. һәм, вә; да, таи я, и он, и все мы ехали вместе — мин дә, ул да, һәм без барыбыз да бергә бардык
5) усил. да, та; хәттаII частица усил.и работал же он так, что забывал обо всём — эшли дә иде инде ул, хәтта бөтен дөньясын оныта иде
1) да, тарусский солдат и храбр, и вынослив — рус солдаты кыю да, чыдам да
2) нәкъ... даIII межд.и сам не рад — үзе дә риза түгел; үзенә дә ошамый
һи, и, әй,... ләи, полно! — әй, җитәр лә!
-
8 наряду
нареч.( с кем-чем) беррәттән, бергә; бертигез -
9 у
I межд.1) (выражает укоризну, угрозу, негодование) һай, әй, уху, бесстыдник! — һай, оятсыз!
2) (выражает испуг, страх) аһ, абауу, как страшно! — абау, нинди куркыныч!
3) (выражает одобрение, восторг, восхищение) ай-яй, ай-һайII предлог; с род. п.у, как хорошо! — ай-яй, нинди әйбәт!
1) (около, возле) янында, буенда, алдында, катында, төбендә2) (при, вместе)...да, белән бергә3) (при указ. обладателя, владельца)...ның4) (при указ. на источник получения чего-л.)...дан5) (при указ. лиц, с участием к-рых что-л. происходит)...ны• -
10 заодно
нареч.1) бергәләп, берьяклы булып, бергәләшепдействовать заодно (с кем-л.) — берәр кеше белән бергәләп эш итү
2) бер уңайдан, беррәттән -
11 шуның
1) притяж. п.; от мест. шул его́, того́кунак килде, бу шуның пальтосы — прие́хал гость, э́то его́ пальто́
2) в знач. союза в составе соотносит. сл. кем (кемнең)..., шуның кто..., того́•- шуның белән
- шуның белән бергә
- шуның белән беррәттән
- шуның кебек
- шуның шикелле
- шуның өстенә
- шуның өчен
- шуның турында -
12 в сообществе
( с кем)... белән бергә, бергәләп, бер сүзле булып -
13 вместе с
в роли предлога с тв. п. бергәләп -
14 кузгалу
неперех.1) дви́гаться/дви́нуться, раздвига́ться; сдвига́ться/сдви́нуться с ме́ста, тро́гаться/тро́нуться, стра́гиваться/стро́нуться || сдвига́ниеюлга кузгалу — дви́гаться в путь (в путь-доро́гу)
машина авырлык белән генә кузгалды — маши́на стро́нулась с трудо́м
атлар кузгалды — ло́шади тро́нулись
боз кузгалу — подви́жка льда, ледохо́д, подви́жка льда на реке́
урыныңнан кузгалма! — не дви́гайся!
2) шевели́ться/шевельну́ться, пошевели́ться/пошевельну́ться, облада́ть спосо́бностью движе́ния, дви́гаться || шевеле́ниеаяк-куллары берни сизми, кузгалмый — ру́ки и но́ги ничего́ не чу́вствуют, не дви́гаются
авыруның хәле начар, кузгалмый ята — больно́му пло́хо, лежи́т без движе́ния (пошевельну́ться не мо́жет)
3) дви́гаться, тро́нуться с ме́ста, шевели́ться/шевельну́ться; расшеве́ливаться/расшевели́тьсяжилнең әсәре дә юк, коры яфрак та кузгалмый — нет никако́го ве́тра, да́же сухо́й лист не шевельнётся
урыныңнан кузгалма! — не дви́гайся! не шевели́сь! (стой, сми́рно!)
урыныннан да кузгалмады — да́же с ме́ста не сдви́нулся; и не пошевели́лся
4) встава́ть/встать, поднима́ться/подня́ться на́ ногикузгалган җиреннән кире утырды — встал бы́ло, да обра́тно сел
кузгалмый утыру — сиде́ть, не встава́я
яңа гына (табыннан) кузгалдык — то́лько что (подняли́сь) из-за стола́ (в смысле: то́лько что пое́ли)
5) встава́ть/встать; просну́вшись, подня́ться с посте́лишәһәр кешесе кояш чыкмый кузгалмый — горожа́не до со́лнца не встаю́т (в смысле: спят до́лго)
кояш белән бергә кузгалу — встава́ть с со́лнцем
6) перен. поднима́ться, восста́ть; взбунтова́тьсяазатлык өчен көрәшкә кузгалу — подня́ться на борьбу́ за свобо́ду
7) перен. поднима́ться/подня́ться, возника́ть/возни́кнуть (о гневе, чувстве обиды, ненависти, любви и т. п.)күңелендә рәнҗү хисе кузгалды — в ду́ше его́ возни́кло чу́вство оби́ды
ачу кузгалу — рассерди́ться, разгне́ваться (букв. подняло́сь чу́вство гне́ва)
йөрәгемдә кузгалган нәфрәт хисе — возни́кшее в моём се́рдце чу́вство не́нависти
8) поднима́ться/подня́ться, быть поста́вленным, возника́ть/возни́кнуть (о проблемах, вопросах и т. п.)җыелышта хезмәт дисциплинасы мәсьәләсе кузгалды — на собра́нии поднима́лся вопро́с о трудово́й дисципли́не
9) перен. поднима́ться/подня́ться, начина́ться/нача́ться; возника́ть/возни́кнуть (буран, буря, сильный ветер и т. п. или шум, спор, скандал и т. п.)кичкә давыл кузгалды — к ве́черу подняла́сь бу́ря
дуслык турында бәхәс кузгалды — начался́ спор о дру́жбе
10) перен. начина́ться/нача́ться (о войне, бунте, восстании и т. п.)восстание кузгалган — начало́сь восста́ние
11) перен. возобновля́ться/возобнови́ться ( о боли), разбереди́ться, растра́вливать(ся)/растра́вить(ся) ( о ране), повторя́ться/повтори́ться ( о болезни) || возобновле́ние, повторе́ниеиске яралар кузгалды — разбереди́лись ста́рые ра́ны
•- кузгалып китү
- кузгалып кую -
15 брать
несов.1) ( кого-что) алубрать (кого-л.) на службу — ( берәр кешене) хезмәткә алу
2) ( клевать - о рыбе) чиртү, кабу3) ( чем) (добиваться) алдыру, уңышка ирешү, җиңү4) (держаться какого-л. направления пути) тоту•- брать курс
- брать за горло
- брать на вооружение
- брать начало
- брать под руку
- брать своё
- тоска берёт
- брать пример -
16 бөтнек
-
17 гагауз
1. сущ.гагау́з, гагау́зка || гагау́зский ( язык)гагаузлар белән бергә — вме́сте с гагау́зами
2. прил.гагауз халкы — гагау́зы, гагау́зский наро́д
гагау́зскийгагауз дусларым — мои́ гагау́зские друзья́, мои́ друзья́-гагау́зы
-
18 кояш
сущ.1) со́лнце, со́лнышко ласк. || со́лнечныйкояш чыгуы — восхо́д со́лнца; ра́но у́тром; ни свет ни заря́
иртәнге кояш — у́треннее (восходя́щее) со́лнце
кичке кояш — вече́рнее (зака́тное) со́лнце
кояш чыкканан кояш батканга кадәр — от зари́ до зари́, це́лый день
кояш җылысы — со́лнечное тепло́
кояш түгел - бөтен дөньяны җылыта алмассың — (посл.) не со́лнышко - всех не обогре́ешь
ерактагы кояш җылы була — (посл.) со́лнце далеко́, а гре́ет хорошо́; со́лнце издалека́ лу́чше гре́ет (букв. кто живет далеко от тебя, бывает ближе - о родственниках)
2) перен.; поэт. со́лнце (употребляется как символ, в смысле источник)бәхет кояшы — сча́стье (букв. со́лнце сча́стья)
гаделлек (өмет) кояшы — со́лнце (исто́чник) справедли́вости (наде́жды)
тиздән җиңү кояшы балкыр — ско́ро засия́ет со́лнце побе́ды
3) как обращение кояшым ласк. со́лнышко моёкил, кояшым, кил, нурым — приходи́, со́лнышко моё, приходи́, све́тик мой
•- кояш батышы
- кояш баю
- кояш бату
- кояш баю сәгате
- кояш баю вакыты
- кояш ваннасы
- кояш двигателе
- кояш батареясы
- кояш карый торган як
- кояш төшкән як
- кояшка каршы як
- кояш кыздыруы
- кояш кызуы
- кояш сәгате
- кояш системасы
- кояш сугу
- кояш таҗы
- кояш таплары
- кояш торгынлыгы
- кояш торышы
- кояш чәчкәсе
- кояш чыгышы
- кояш яратучы үсемлекләр
- кояшка карап
- кояшка тартылу
- кояшта кызыну••кояш белән бергә — с со́лнцем, о́чень ра́но
кояш кире яктан чыкканда — когда́ на горе́ рак сви́стнет (букв. когда́ со́лнце взойдёт с обра́тной стороны́)
- кояш алу- кояш ашау
- кояш иле
- кояш кебек ачык
- кояш шикелле ачык -
19 в окружении
( кого-чего), в знач. предлога белән бергә, арасында -
20 в сопровождении
( кого-чего), предлог; с род. п.... белән бергә
См. также в других словарях:
бергә — рәв. 1. Кем яки нәрсә белән бергәләп 2. Бер үк вакытта … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Берг, Аллен — Аллен Берг Гражданство Канада Дата рождения … Википедия
бергә-бергә — рәв. Бергәләп, җыйнаулашып, коллектив белән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
белә — иск. бәйл. 1. Бергәлекне, юлдашлыкны белдерә 2. Нин. б. объектка яки үзара мөнәсәбәтне аныклаганда кулл. дөнья б. танышу 3. туган көн б. котлау ашыгулык б. ялгышу акка буялу б. карга агармас уку б. тиз үтәр кыш йомыш б. килдем 4. саклык б. эшлә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
белән — иск. бәйл. 1. Бергәлекне, юлдашлыкны белдерә 2. Нин. б. объектка яки үзара мөнәсәбәтне аныклаганда кулл. дөнья б. танышу 3. туган көн б. котлау ашыгулык б. ялгышу акка буялу б. карга агармас уку б. тиз үтәр кыш йомыш б. килдем 4. саклык б. эшлә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
катнаш — I. и. 1. Берәр эштә, вакыйгада башкалар белә бергә күрсәтелгән эшчәнлек, ярдәм булышып 2. сир. Аралашу, йөрешү, үзара багланыш. II. КАТНАШ – с1. Билгеле бер нәрсәнең берничә төреннән яки төрле элементлардан, компонентлардан торган, составы… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
поход — (ПОХОД ЙӨРҮ (ЧЫГУ) ) – 1. Гаскәр яки оешкан отрядның нин. б. бурычны үтәү өчен бер урыннан икенчегә күчүе 2. с. Шундый күчүләрдә була торган, шундый күчүләргә хас. Шундый күчүләр өчен махсус билгеләнгән яки әзерләнгән. Хәрәкәттәге гаскәр яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хәтле — бәйл. 1. Юнәлеш килешендәге исемнәр белән бергә эш, хәрәкәтнең башкарылу, таралу, урнашу чиген күрсәтү өчен кулланыла. Берәр әйберне башкадан аерып торган араны, ераклыкны күрсәтү өчен кулл. 2. Эш хәлнең вакыт, сан чиген күрсәткәндә кулл. Саннар… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
челлә — 1. Җәй көне 25 июньнән 5 августка кадәр дәвам итә торган бик эссе вакыт (кайбер очракларда җәйге сүзлә белән бергә килә) 2. Кыш көне 25 декабрьдән 5 февральгә кадәр дәвам итә торган бик салкын вакыт (гадәттә кышкы сүзе белән бергә килә) 3. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җай — I. и. 1. Әйбернең, эшнең, хәлнең үтәлеш тәртибе, үзенә генә хас яшәеш, барыш үзенчәлеге һәр нәрсәнең җае бар. хәб. Тәртип белән генә бара, уңай, җайлы эшләр җайда 2. Үзеннән алдагы сүз белән бергә нин. б. эшне башкарудагы төп юлны, алымны белдерә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җанлыклы — күч. Тере, хәрәкәтчән; эштә, хәрәкәттә җитез, эш белән янып яши торган. Эчке дөньясы, көчле хисләре чагылып торган (күзләр тур.) 3. күч. Тәэсир итүчән, уй фикер уята, башкаларны тарта, активлаштыра торган. Бик күпләрнең актив катнашы белән,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
